0 όσιος Θεόφιλος ο Μυροβλύτης ανήκει στη χορεία των οσίων Αγιορειτών Πατέρων του 15ου αι-ώνος. Γεννήθηκε στη Ζίχνα της Μακεδονίας τό 1460 από ευσεβείς και ενάρετους γονείς. Προικισμένος από τόν Θεό με τό χάρισμα της φιλομάθειας απέκτησε από μικρός πλούσια γνώση των ελληνικών γραμμάτων. Άλλά και στη γνώση των Άγιων Γραφών δεν υστέρησε. Με πολλή δίψα και με χαρά εντρυφούσε στο λόγο του Θεού. Ρουφούσε τα ιερά νοήματα. Και έκανε πράξη στη ζωή του όλα όσα ο Κύριος ζητά από τούς δικούς του. Ή ζωή του παρουσίαζε ένα σύνολο ζηλευτών αρετών. Ήταν όλος «ευωδιά Χριστού». Σε νεαρή ηλικία δέχθηκε κλήση από τόν Θεό γιά τη ζωή της αφιερώσεως. Απαρνήθηκε λοιπόν και γονείς και φίλους και περι¬ουσία και πατρίδα. Και έκάρη μοναχός τό 1504 με τό όνομα Θεοδόσιος. Λίγο αργότερα χειροτονήθηκε ιερεύς από τόν Επίσκοπο Ρενδίνης (Καρδίτσης) Ακάκιο.
Με πόνο ψυχής παρακολουθούσε ο Όσιος τήν κατάσταση του σκλαβωμένου Ελληνισμού. Τό δούλο Γένος μας είχε ανάγκη κατηχήσεως και ενισχύσεως, καθώς ή φλόγα τής πίστεως του τρεμόσβηνε. Γι’ αυτό γιά κάποιο διάστημα άρχισε ΝΑ περιοδεύει ιεραποστολικά. Και όπως χαρακτηριστικά ο βιογράφος του σημειώνει, «περιεπάτει εις διαφόρους τόπους διδάσκων και ώφελών τούς Χριστιανούς διά του λόγου και του παραδείγματος τής εαυτού ζωής».
Λίγο αργότερα βλέπουμε τόν όσιο Θεόφιλο νά διακονεί στην ιερά Μονή Βατοπαιδίου τόν έφησυχάζοντα επίσκοπο Μηθύμνης Μαλαχία. Μετά τόν θάνατο του επισκόπου αυτού δόθηκε στον όσιο ή ευκαιρία νά επισκεφθεί τήν Αίγυπτο με εντολή του άγιου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Νήφωνος (11 Αυγούστου). Έπρεπε νά φθάσει εκεί συνοδεύοντας τόν επίσκοπο Ακάκιο γιά νά ερευνήσουν εάν ήταν αληθινά τα όσα θαυμαστά εργαζόταν ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιωακείμ (1487-1567). Ήταν τότε εποχή πού κατηγορούντο εκεί οι Χριστιανοί «ώς υπαίτιοι θανατικών συμφορών». Και ο Πατριάρχης με δύο θαύματα μοναδικά, πού με τήν ισχυρή του πίστη είχε επιτελέσει (μετακίνησε βουνό και ήπιε δηλητήριο χωρίς νά βλαφτεί), έπεισε τόν Οθωμανό βασιλέα τής Αιγύπτου Μέλεκ Μηνάζ γιά τήν αθωότητα των Χριστιανών, ώστε νά κάνει «σεβαστά τα δικαιώματα τους». Τα θαύματα αυτά, πού έγιναν με τήν πίστη στη δύναμη του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, τα περιέγραφε λίγα χρόνια αργότερα ο άγιος Πατροκοσμάς ο Αιτωλός στις Κατηχήσεις του προς τούς σκλαβωμένους Έλληνες.
Ό όσιος Θεόφιλος αφού προσκύνησε τό θεοβάδιστο όρος Σινά και τούς Αγίους Τόπους, επέστρεψε μόνος του στην Κωνσταντινούπολη (διότι ο Επίσκοπος Ακάκιος πέθανε στα Ιεροσόλυμα) κομίζοντας γραπτές τις χαροποιές ειδήσεις γιά τήν αλήθεια των θαυμαστών σημείων τής Αιγύπτου. Στην Κωνσταντινούπολη ο Όσιος είλκυσε τήν απόλυτη εμπιστοσύνη των εκκλησιαστικών άρχων. Όλοι θαύμαζαν «τόν τόσο σοφό και ενάρετο» ιερωμένο. Γι' αυτό και τόν διόρισαν «νοτάριο και έξαρχο τής Μεγάλης Εκκλησίας».
Σύντομα όμως ο Όσιος καταφρόνησε τις τιμές και κατέφυγε πάλι στον ερημικό και προσφιλή του Άθωνα. Στην Ιερά Μονή Ιβήρων σαν φιλόπονη μέλισσα τρυγούσε τόν ευωδιαστό θησαυρό των αρετών των συμμοναστών του. Παράλληλα ασκούσε με απόλυτη υπακοή και τό εξαίρετο χάρισμα πού είχε από μικρός, του καλλιγράφου. Αντέγραψε με πολλή επιμέλεια και καλλιτεχνία όλα τα λειτουργικά βιβλία τής Μονής, πολλά από τα οποία σώζονται μέχρι σήμερα με αφιερώσεις του όχι μόνο στην Ιερά Μ. Ιβήρων άλλά και σε άλλες Μονές.
Βέβαια προτεραιότητα έδινε ο Όσιος στην καλλιτεχνία τής ψυχής του. Αυτήν τη φρόντιζε περισσότερο, ώστε νά τήν καθιστά «άλας και φως» του κόσμου. Έτσι σύντομα ή φήμη του Όσίου αυτού, ενάρετου και σοφού καθοδηγού εξήλθε από τό Όρος. Έφθασε στα περίχωρα τής Χαλκιδικής... μέχρι και τη Θεσσαλονίκη. Πολλοί πιστοί έπεθύμησαν και τόν έκαναν «ποιμένα και διδάσκαλο» τής ζωής τους. Ό βιογράφος του σημειώνει πώς «έλαμπε με τό φως και τήν ένθεο πολιτεία του».
Ό Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Θεόκλητος θαυμάζοντας τό ταπεινό ήθος του τόν πίεζε νά δεχθεί προαγωγή σε επίσκοπο του θρόνου τής Θεσσαλονίκης. Όμως ο Όσιος προφασιζόμενος ασθένεια αρνήθηκε τήν τιμή. Έγινε μεγαλόσχημος μοναχός. Αναζήτησε ευλαβείς και όσιους ασκητές γιά νά διδαχθεί μαθήματα πνευματικά και παρέμεινε κοντά τους γιά μικρά διαστήματα σε ήσυχα κελλιά τής Ιεράς Μονής Ιβήρων και τής περιοχής των Καρυών. Και τελικά εγκαταστάθηκε με τόν υπο¬τακτικό του Ισαάκ σε ένα κελλί του άγιου Βασιλείου στην Καψάλα κοντά στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος. Εδώ, μακριά από περισπασμούς και θορύβους, θα παραμείνει μέχρι τό τέλος τής ζωής του ο Όσιος. Τό ερειπωμένο κελλί πού του δόθηκε τό ανακαινίζει και ζει με αυστηρότητα και υπακοή στους μοναχικούς όρους.
Μελετά τώρα με περισσότερη άνεση τήν Αγία Γραφή και τούς θείους Πατέρες. Προσεύχεται πολλές ώρες τήν ήμερα και γίνεται «μετάρσιος» και «καταφλέγεται από θεία αγάπη», καλλιεργώντας τη νοερά προσευχή.
Ό Κύριος Ιησούς Χριστός τόν πληροφόρησε εσωτερικά γιά τήν ώρα τής έκδημίας του. Πρώτα συνέταξε τη Δια-θήκη του. Τήν Πέμπτη 5 Ιουλίου 1548 έκαμε Ευχέλαιο. Μετά ζήτησε συγχώ¬ρηση από τούς παρευρισκομένους και τήν Παρασκευή βυθίσθηκε σε σιωπή. Τό Σάββατο μετέλαβε με ευλάβεια και κατάνυξη τα Άχραντα Μυστήρια. Τήν Κυριακή 8 Ιουλίου 1548 πριν από τήν ανατολή του ηλίου ο Όσιος παρέδωσε τήν ψυχή του στον Κύριο και Θεό μας λέγοντας: «Κύριε Ιησού Χριστέ, δέξου τό πνεύμα μου». Παρήγγειλε δε στον Ισαάκ όταν πεθάνει νά μην ειδοποιήσει κανέναν γιά τόν θάνατο του και νά τόν σύρει νεκρό στο δάσος και νά τόν αφήσει εκεί...
Ό Ισαάκ υπάκουσε στην εντολή του οσίου γέροντος του. Οι μοναχοί όμως τής περιοχής άνεκάλυψαν αμέσως με θεία νεύση τό ιερό του σκήνωμα, τό οποίο και ενταφίασαν με τιμές στο παρεκκλήσιο του Μεγάλου Βασιλείου του ερημητηρίου του. Ό Θεός έδόξασε τόν ταπεινό και αφανή ερημίτη όσιο Θεόφιλο μετά τό θάνατο του με τό χάρισμα τής μυροβλυσίας. Τό δεξιό χέρι του Οσίου σώζεται στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος του Άγιου Όρους.
Ό όσιος Θεόφιλος παρέδωσε στο Χριστό από μικρός τα πλούσια χαρίσματα του. Και αναδείχθηκε κατά τόν υμνογράφο «γνησιώτατος φίλος του Σωτήρος Χρίστου», «εύωδέστατον κρίνον τών έν Άθω» άγιων και «νοητόν άλάβαστρον όσιων αρετών». Ας αγωνιζόμα¬στε κι εμείς νά βαδίζουμε τόν δρόμο τής ζωής των αγίων μας. Τότε θα γινόμαστε κι εμείς «ευωδιά Χριστού» προς χαράν των αδελφών μας Χριστιανών και δόξαν Θεού.
